Türk mutfağı, zengin tatlı kültürüyle öne çıkan ve her bölgesinde birbirinden farklı lezzetler sunan oldukça köklü bir geleneğe sahiptir. Bu geniş yelpazede, zaman içinde unutulmaya yüz tutmuş ama aslında çok lezzetli olan tarifler de bulunur. İşte onlardan biri: Sütkeri Tatlısı. İsminden de anlaşılacağı gibi sütün ön planda olduğu bu tatlı, hafifliği ve nostaljik tadıyla sofralarınızı şenlendirmeye aday. Özellikle Osmanlı’dan miras kaldığı düşünülen ve Anadolu’nun pek çok yöresinde farklı isimlerle bilinen Sütkeri Tatlısı, yapılışı kolay, malzemeleri sade, sunumu keyifli bir lezzet olarak tanınıyor.
Bu yazıda, adım adım Sütkeri Tatlısı’nın nasıl yapıldığını, hangi püf noktalara dikkat etmeniz gerektiğini ve servis önerilerini bulabilirsiniz. Tarifimizin sonunda ise ek ipuçlarıyla tatlınıza kendi dokunuşunuzu katabilir, farklı malzemelerle çeşitlendirerek tarifinizi kişiselleştirebilirsiniz. Haydi, geleneksel bir tatlı yolculuğuna çıkalım!
Yazı İçeriği
Sütkeri Tatlısı Nedir?
Sütkeri Tatlısı, ana malzemeleri süt, un ve şeker olan, genellikle üzerine fındık, fıstık veya ceviz gibi kuruyemişlerle süslenerek servis edilen bir sütlü tatlı çeşididir. Bazı yörelerde “süt kesmesi” ya da “süt peltesi” olarak da adlandırılır. Adının “sütkeri” olarak anılması, sütün kısık ateşte pişerken hafif hafif yoğunlaşması ve adeta “kermesi” (koyulaşması) ile ilişkilendirilebilir. Aynı zamanda süt kokusunun baskın olduğu bir tatlı olduğu için de bu isimle anılıyor olabilir.
Diğer sütlü tatlılara kıyasla biraz daha yoğun ve peltemsi bir dokuya sahiptir. Dolapta bekledikçe daha da katılaşır ve soğuk olarak tüketilir. Lezzet bakımından damakta sütlü pudinglere benzer bir tat bırakır. Ancak geleneksel yöntemler ve eklenen malzemeler (tereyağı, nişasta vb.) bu tatlıya kendine has bir aroma kazandırır.
Malzemeler
Bu tarifte ölçü kapları olarak klasik su bardağı (200 ml) ve yemek kaşığı kullanacağız. Yaklaşık 6-8 kişilik bir porsiyon için gerekli malzemeler şöyledir:
- 1 litre süt
- 1 su bardağı toz şeker
- 3 yemek kaşığı un
- 2 yemek kaşığı nişasta (mısır veya buğday nişastası kullanabilirsiniz)
- 1 yemek kaşığı tereyağı (isteğe bağlı, tatlıya ayrı bir lezzet katar)
- 1 paket vanilin (isteğe bağlı, hoş bir aroma verir)
- Üzeri için: Dövülmüş fındık, ceviz, Antep fıstığı veya tarçın
Not: Şeker miktarını damak tadınıza göre ayarlayabilirsiniz. Daha az tatlı seviyorsanız yarım bardak şekerle de deneyebilirsiniz.
Sütkeri Tatlısı Nasıl Yapılır?
- Hazırlık Aşaması
- Tereyağını oda sıcaklığında bekleterek yumuşamasını sağlayın.
- Üzeri için kullanacağınız kuruyemişleri (fındık, ceviz vb.) mutfak robotunda ya da havanda iri parçalı olacak şekilde dövün. İsterseniz bütün olarak da bırakabilirsiniz.
- Kuru Malzemeleri Karıştırma
- Orta boy bir tencerenin içine un, nişasta ve toz şekeri ekleyin.
- Bu kuru malzemeleri tahta kaşık veya çırpma teli yardımıyla karıştırın. Un ve nişasta önce kuru şekilde şekerle bütünleşirse, sütü eklediğinizde topaklanma riskini azaltmış olursunuz.
- Sütü ve Diğer Malzemeleri Ekleyin
- Karışımın içine yavaş yavaş süt ekleyin. Bir yandan çırpma teliyle karıştırmaya özen gösterin ki topaklanma olmasın.
- Tüm sütü ekledikten sonra tencereyi ocağa alın. Orta ateşte sürekli karıştırarak pişirmeye başlayın.
- Karışım hafif koyulaşmaya başladığında (yaklaşık 6-8 dakika sonra) altını kısık ateşe alın.
- Pişirme Aşaması ve Koyulaşma
- Kısık ateşte, tatlınız muhallebi kıvamına gelene dek karıştırmaya devam edin. Karıştırmayı bırakmamak önemli; çünkü un ve nişastanın dibe çökerek topaklanmasını ya da dibinin tutmasını istemeyiz.
- Tatlı göz göz kaynamaya başladığında kıvam kontrolü yapabilirsiniz. Muhallebiden bir kaşık alıp ters çevirdiğinizde yoğun bir kıvam görüyorsanız pişirme işlemi tamamlanmak üzeredir.
- Tereyağı ve Vanilini Ekleyin
- Ocaktan almaya yakın, tereyağını ve isteğe bağlı olarak vanilini ekleyin. Bir dakika kadar tereyağının erimesini ve malzemelerin bütünleşmesini bekleyin. Bu aşamada tereyağı tatlıya hem parlaklık hem de zengin bir tat kazandıracaktır.
- Servis Kaplarına Aktarın
- Tatlıyı ocaktan aldıktan sonra sıcakken servis kaplarına (kuplar, kaseler ya da borcam) dökebilirsiniz.
- Üzerini düzeltmek için bir kaşık yardımıyla hafifçe karıştırabilir veya hafif sallayarak yüzeyinin pürüzsüz olmasını sağlayabilirsiniz.
- Soğutma ve Dinlendirme
- Sütkeri Tatlısı’nın özelliği, soğudukça kıvamının daha da oturmasıdır. Bu nedenle öncelikle oda sıcaklığında ılımaya bırakın, ardından buzdolabına kaldırın.
- Tatlınızı en az 2-3 saat buzdolabında dinlendirin. Vaktiniz varsa, 1 gece bekletmek lezzetinin tam oturmasını sağlayacaktır.
- Sunum
- Servis yapmadan hemen önce tatlının üzerini ceviz, fındık, fıstık veya tarçınla süsleyin. Dilerseniz farklı meyveler (taze çilek, muz dilimleri vb.) de ekleyerek sunumunuzu zenginleştirebilirsiniz.
- Tatlıyı dilimleyerek veya kuplardan doğrudan kaşıkla servis yapabilirsiniz. Hafif kıvamı sayesinde tatlı, dilimlendiğinde dağılmadan tabağa alınır.
Püf Noktaları ve Alternatif Öneriler
- Topaklanmayı Önleme: Un ve nişastayı önceden şekerle karıştırmanız, sıcak sütün eklendiği sırada pütürlenmeyi büyük ölçüde önler. Ayrıca kısık ateşte sürekli karıştırmak da çok önemlidir.
- Katı/Koyu Doku İstiyorsanız: Eğer daha yoğun bir tatlı arzuluyorsanız, un ve nişasta miktarını birer kaşık artırabilirsiniz. Ayrıca pişirme süresini de birkaç dakika daha uzatabilirsiniz.
- Daha Hafif Bir Tat İçin: Tereyağı koymadan da yapabilirsiniz. Böylece daha hafif ve yağsız bir tat elde edersiniz. Ancak tereyağı eklemek kesinlikle tatlının lezzetini bir seviye üste taşır.
- Farklı Aromalar: Vanilin yerine gül suyu, portakal kabuğu rendesi veya damla sakızı kullanarak farklı lezzetler elde edebilirsiniz. Damla sakızını eklemeden önce biraz ezerek veya ılık suda çözerek karıştırmanız, tatlınızın içinde topaklanma olmamasını sağlar.
- Diyabetik Versiyon: Şeker yerine tatlandırıcı veya doğal meyve şekerlerinden yararlanabilirsiniz. Ancak un ve nişasta miktarını bu durumda damak zevkinize göre dikkatli ayarlamak gerekir.
Servis Önerileri
- Klasik Sunum: Fincanlara veya kaselere paylaştırarak üzerini tarçın ve cevizle süsleyebilirsiniz. Tarçının hoş kokusu, tatlınıza farklı bir boyut kazandıracaktır.
- Meyveli Dokunuş: Sunum esnasında çilek, muz veya şeftali gibi mevsim meyvelerini ince dilimler halinde Sütkeri Tatlısı’nın üzerine yerleştirebilirsiniz. Hem göz alıcı bir görüntü hem de ferah bir tat elde edersiniz.
- Karamel Soslu: Tatlı servisini şıklaştırmak adına, üzerine hafif bir karamel sos gezdirebilirsiniz. Özellikle karamelin hafif yanık lezzeti ve sütün yumuşak tadı birleşince damağınızda harika bir harmoni oluşur.
- Çikolata İle Uyum: Sütkeri Tatlısı’nın üzerini çikolata sosu veya rendelenmiş çikolata parçalarıyla süsleyerek tatlınıza bambaşka bir hava katabilirsiniz. Hem çocuklar hem de çikolata severler için ideal bir seçenek olur.
Sık Sorulan Sorular
- Sütkeri Tatlısını hangi sütle yapmalıyım?
- Genellikle inek sütü kullanılır. Ancak dilerseniz keçi sütü gibi farklı sütler de deneyerek farklı aromalar elde edebilirsiniz. Laktoz intoleransınız varsa laktozsuz süt veya badem, soya gibi bitkisel sütler kullanmayı deneyebilirsiniz.
- Sütkeri Tatlısı ne kadar dayanır?
- Buzdolabında ağzı kapalı şekilde muhafaza ettiğinizde 2-3 gün tazeliğini koruyabilir. Ancak üzerinin kurumasını veya çatlamasını önlemek için streç filmle kapatmakta fayda var.
- Tatlım topaklandı, ne yapmalıyım?
- Pişirme sırasında yeterince çırpılmadığında veya ısı yüksek olduğunda topaklanma yaşanabilir. Eğer tatlı henüz ocaktayken topaklanma başladıysa blender veya el mikseri kullanarak karışımı pürüzsüz hale getirmeye çalışabilirsiniz.
- Tereyağı yerine başka bir yağ kullanabilir miyim?
- Evet, dilerseniz az miktarda margarin veya hindistan cevizi yağı gibi alternatifler de kullanabilirsiniz. Ancak tarifin otantik lezzetini alabilmek için kaliteli bir tereyağı tercih etmenizi öneririz.
- Nişasta kullanmasam olur mu?
- Olur, ancak sadece un kullanmanız tatlının kıvamını biraz farklılaştırır. Nişasta tatlıyı daha parlak, daha pürüzsüz ve net bir dokuya kavuşturur. Eğer sadece un kullanacaksanız, un miktarını biraz artırarak kıvamı yakalayabilirsiniz.
Sütkeri Tatlısı, yapımı oldukça kolay, malzemeleri günlük hayatta her an bulabileceğiniz türden, hem geçmişten gelen nostaljik bir lezzet hem de hafif ve ferah bir tatlı alternatifi sunan leziz bir tariftir. Tatlınızı isterseniz sade, isterseniz kuruyemişli, isterseniz meyveli ya da çikolatalı dokunuşlarla süsleyebilir, sofranızı daha da renklendirebilirsiniz. Özellikle sıcak yaz günlerinde buzdolabından çıkarılmış, soğuk bir Sütkeri Tatlısı’nı keyifle tüketmek ayrı bir mutluluk verir.
Eğer daha önce sütlü tatlılarla ilgili kötü tecrübeleriniz olduysa, Sütkeri Tatlısı bu önyargıyı kırmak için iyi bir seçenek olabilir. Zira doğru kıvamı yakalamak, malzemeleri orantılı kullanmak ve sürekli karıştırmayı ihmal etmemek, lezzetli bir tatlının kapılarını aralamanıza yardımcı olacaktır.
Siz de bu tarifi deneyerek dumanı üzerinde tüten (sonrasında da serinleyen) Sütkeri Tatlısı’nı aile bireylerine veya misafirlerinize ikram edebilir, yorumlarınızla ve sunum fikirlerinizle bu geleneksel lezzetin yaşamasına katkıda bulunabilirsiniz. Şimdiden afiyet olsun!
