Kaymaklı Güllaç Tarifi

Ramazan ayının en gözde tatlılarından biri olan güllaç, geleneksel Türk mutfağının zarif ve hafif tatlıları arasında ilk sıralarda yer alır. İncecik güllaç yapraklarıyla, mis kokulu sütlü şerbetiyle ve üzerinde renk renk serpilmiş nar taneleriyle sofralarımızı süsleyen bu tatlıyı daha da lezzetli kılan bir dokunuş ise kaymaktır. Kaymaklı güllaç, her lokmada ağızda eriyen dokusuyla ve yumuşacık tadıyla ramazan akşamlarında, bayramlarda ve özel günlerde tercih edilen bir tatlı hâline gelmiştir. Bu yazıda, kaymaklı güllaç tarifinin tarihçesine kısaca değinip, malzemelerinden yapım aşamalarına ve püf noktalarına kadar kapsamlı bir rehber sunacağız. En sonunda, sunum önerileri ve tatlandırma ipuçlarıyla kendi mutfağınızda şahane bir kaymaklı güllaç deneyimi yaşamanızı sağlayacağız.

Tatlının Kısa Tarihçesi

Güllaç, Osmanlı mutfağına kadar uzanan köklü bir geçmişe sahiptir. “Güllü aş” veya “güllü âş” gibi isimlerle anıldığı dönemde, ana malzemesi olarak nişastadan üretilen ve gülsuyu eklenerek tatlandırılan yapraklar kullanılırdı. Bu nişastalı yaprakların, süt ya da şekerli su ile yumuşatılmasıyla elde edilen tatlı hem hafifliğiyle hem de sunumundaki zarafetle saray sofralarının vazgeçilmezlerinden olmuştu. Adındaki “gül” ifadesi, tarihi kaynaklarda farklı şekillerde açıklansa da çoğu araştırmacı, tarifin ilk dönemlerinde gülsuyu kullanımının oldukça yaygın olduğuna dikkat çeker. Günümüzde de güllaç, özellikle Ramazan ayında, iftar sofralarının en sevilen tatlıları arasındadır.

Kaymaklı güllaç ise bu geleneksel lezzetin biraz daha “lüks” veya “zengin” bir versiyonu olarak düşünülebilir. Kaymak, sütlü tatlılarda sıkça kullanılan bir malzeme olmasa da güllaçla buluştuğunda ortaya çıkan hafif ve kremsi doku, tatlıyı sevenlerin beğenisini kazanmıştır. Bazı yörelerde kaymak, fıstık veya cevizle harmanlanarak güllaç katlarının arasına yayılır; bazı tariflerde ise sadece üzerine süsleme amacıyla eklenir. Hangisini tercih ederseniz edin, kaymaklı güllaç tatlısının damağınızda uzun süre kalacak bir lezzet bırakacağından emin olabilirsiniz.

Gerekli Malzemeler

Evde kaymaklı güllaç yapmaya karar verdiyseniz, öncelikle ihtiyacınız olan malzemeleri eksiksiz temin etmeniz gerekir. Aşağıdaki liste, ortalama 6-8 kişilik servis için uygundur:

1. Güllaç Yaprağı: 10-12 adet güllaç yaprağı (paketler hâlinde marketlerde bulunur)
2. Süt: 1,5 litre (isteğe göre tam yağlı veya yarım yağlı süt kullanabilirsiniz)
3. Toz Şeker: Yaklaşık 1,5-2 su bardağı (damak tadınıza göre artırıp azaltabilirsiniz)
4. Kaymak: 200-250 gram (fıstıklı kaymak veya sadece sade kaymak tercih edilebilir)
5. Gülsuyu: 1-2 yemek kaşığı (isteğe bağlı, tatlıya hafif bir aroma katar)
6. Süsleme Malzemesi: Nar taneleri, çekilmiş fıstık, ceviz, badem veya Antep fıstığı parçaları
7. Vanilya (isteğe bağlı): Bir paket veya bir çay kaşığı vanilya özü
8. Damla Sakızı (isteğe bağlı): Birkaç parça damla sakızı, sütün içerisine eklenerek farklı bir aroma sağlanabilir.

Bu temel malzemelerin yanı sıra, tarifinize farklı bir renk ve lezzet katmak isterseniz, ince dilimlenmiş muz, çilek, frambuaz veya şeftali gibi meyveler de kullanabilirsiniz. Ancak meyve eklemeye karar verirseniz, meyvelerin çok sulu olmamasına dikkat etmenizde yarar var; aksi takdirde tatlının dokusu biraz fazlaca yumuşayabilir.

Kaymaklı Güllaç Nasıl Yapılır?

Sütlü Şerbetin Hazırlanması

• Büyük boy bir tencereye 1,5 litre sütü koyun.
• Orta ateşte ısıtmaya başlayın. Süt kaynama noktasına geldiğinde altını kısın.
• Kaynayan süte şekeri yavaşça ekleyin. Burada dikkat etmeniz gereken nokta, şekeri süt tamamen ısındıktan sonra eklemeniz, böylece şekerin daha rahat erimesini sağlamaktır.
• Şeker eridikten sonra ocağın altını kapatın. Eğer aroma katmak isterseniz, gülsuyunu ve vanilyayı bu aşamada ekleyip karıştırabilirsiniz.

Püf noktası: Güllaç yaparken sütün çok sıcak olmaması, fakat ılık-sıcak arası bir derecede olması gerekir. Aşırı sıcak süt, güllaç yapraklarının hamurlaşmasına neden olur; çok soğuk süt ise yaprakların yeterince yumuşamamasına yol açar.

Tatlının Kat Kat Hazırlanması

• Geniş bir tepsi veya borcam alın. Güllaç yapraklarını tepsinizin boyutuna göre ortadan ikiye kırmanız gerekebilir.
• Bir kepçe yardımıyla, ılıttığınız sütlü karışımı tepsinin tabanına dökün. İnce bir tabaka oluşacak kadar süt gezdirmeniz yeterli.
• İlk güllaç yaprağını, parlak tarafı üste gelecek şekilde tepsiye yerleştirin. Güllaç yaprağının her iki tarafını da sütle ıslatmayı unutmayın.
• İkinci güllaç yaprağını yerleştirmeden önce, yine bir kepçe süt gezdirin. Böylece her katın arasına sütlü karışım nüfuz etmiş olacaktır.
• Yaklaşık 5-6 kat güllaç yaprağını bu şekilde üst üste dizerken, her kat arasına süt dökmeyi ihmal etmeyin.

Kaymak Katmanının Yerleştirilmesi

• 5-6 kat güllaç yaprağını yerleştirdikten sonra sıra kaymak eklemeye gelir. Kaymağı, küçük parçalar hâlinde veya kaşık yardımıyla ince bir tabaka gibi güllaç yapraklarının üzerine yayabilirsiniz.
• Kaymağın tadını daha da güzelleştirmek için, isterseniz üzerine hafifçe çekilmiş fıstık, ceviz veya Antep fıstığı parçaları ekleyebilirsiniz.
• Kaymak ve fıstık katmanını tamamladıktan sonra, kalan 5-6 yaprağı da aynı şekilde sütle yumuşatarak üst üste dizin.

Son Kat ve Dinlendirme

• Tüm güllaç yapraklarını bitirdikten sonra, en üst katın da iyice ıslanması için bir-iki kepçe sütü gezdirin. Sütünüz artarsa, arada kontrol ederek tepsinin köşelerine ve üzerine eklemeye devam edebilirsiniz.
• Tatlıyı bu hâliyle oda sıcaklığında yaklaşık 15-20 dakika kadar dinlendirin. Ardından, buzdolabına kaldırarak en az 2-3 saat bekletmeniz önerilir. Bu aşamada tatlıyı streç filmle kapatmanız ya da üzerini kapatmanız, kaymağın kurumasını engelleyebilir.

Süsleme ve Servis Önerileri

Kaymaklı güllaç, süslemesinde yaratıcı olmaya oldukça açık bir tatlıdır. Şöyle ki:

• Nar taneleri: Güllaç denince akla ilk gelen süsleme malzemesi nar taneleridir. Özellikle beyazın üzerinde yarattığı görsel kontrast, tatlıya estetik bir dokunuş katar.
• Badem veya Fıstık: İnce kıyılmış badem veya fıstık parçaları serpebilir, tatlıya hem renk katabilir hem de besleyiciliğini artırabilirsiniz.
• Meyve Dilimleri: İnce dilimlenmiş muz, şeftali ya da çilek, güllaç tatlısının hafifliğine taze bir dokunuş ekler. Fakat ekleyeceğiniz meyvelerin çok sulu olmamasına dikkat edin.
• Ekstra Kaymak: Sunum sırasında, tatlının üzerini taze bir kaymak dokunuşuyla süsleyebilir ya da yanında ayrı bir tabakta kaymak sunarak misafirlerinize damak zevklerine göre ekleme imkânı verebilirsiniz.

Servis ederken tatlıyı dikdörtgen veya kare dilimler hâlinde kesebilir, tabakların üzerine nar taneleri ve fıstıklarla son bir dokunuş yapabilirsiniz. Eğer daha gösterişli bir sunum istiyorsanız, uzun kadehlerde porsiyonluk güllaç hazırlamayı da deneyebilirsiniz. Katları tek tek bir kadehe yerleştirdikten sonra üzerine kaymak ekleyip yine güllaç yapraklarını dizerek hoş bir görsel oluşturmanız mümkün.

Püf Noktaları ve Sık Yapılan Hatalar

1. Süt Sıcaklığı: Her ne kadar sütün kaynar olmaması gerektiğini belirtmiş olsak da çok soğuk süt de güllaç yapraklarını yeterince yumuşatmaz. İdeal ısı, parmağınızı yakmayacak ama sıcaklığını hissedeceğiniz bir derecedir.
2. Şeker Miktarı: Güllaç hafif bir tatlı olduğu için fazla şeker, hem kaymağın tadını hem de overall lezzeti bozabilir. Kullanacağınız şekeri damak tadınıza göre ayarlayabilirsiniz ancak çok tatlı sevmiyorsanız, tarifte önerilen 1,5-2 bardak şekeri 1 bardak seviyesine indirebilirsiniz.
3. Yaprakların Yırtılması: Güllaç yaprakları çok hassastır, bu nedenle tepsiye yerleştirirken nazik davranın. Yaprakların kırılması veya yırtılması çok sorun teşkil etmese de, tatlının katmanlarındaki bütünlüğü korumanız daha güzel bir sunum elde etmenizi sağlar.
4. Dinlendirme Süresi: Güllaç tatlısı taze ve hafif dokusuyla ünlüdür. Bu nedenle, çok uzun süre dinlenirse (örneğin bir gün önceden yapılıp bekletilirse) yapraklar fazla şişebilir ve hamurlaşmaya başlayabilir. İdeal dinlendirme süresi 2-4 saat aralığıdır.
5. Kaymağın Kalitesi: Bu tarifin yıldızı kaymaktır. Evde kaliteli, katkısız bir kaymak bulursanız tatlınızın lezzeti katbekat artar. Marketlerde satılan hazır kaymaklar arasından da kendinize uygun bir alternatif bulabilir, hatta dilerseniz manda kaymağı gibi daha yoğun lezzetli seçenekleri tercih edebilirsiniz.

Kaymaklı güllaç, geleneksel mutfağımızın sütlü tatlılar arasında öne çıkan, hafif ve yumuşacık bir lezzet sunan özel bir tariftir. Tarihsel kökeni Osmanlı saraylarına kadar uzanan güllaç, sade hâliyle zaten büyük bir hayran kitlesine sahipken, içine veya üzerine eklenen kaymakla lezzeti daha da katlanır. Özenle hazırladığınız sütlü karışım, kat kat güllaç yaprakları, aradaki kaymak tabakası ve üzerindeki nar taneleri ya da fıstıklar hem görsel hem de damak şöleni yaşatır.

Eğer bu zamana kadar sadece klasik güllaç yapmaktaysanız, bir de kaymaklı versiyonunu denemenizi şiddetle tavsiye ederiz. Özellikle Ramazan ayında tatlı alternatifi arayanlar için kaymaklı güllaç ideal bir seçenek olabilir. Hem ağır şerbetli tatlılara nazaran çok daha hafif olduğu için iftar sonrası şişkinlik yaratmaz hem de sütlü tatlı sevenlerin gönlünü fetheder. Üstelik evde yaptığınız için şeker oranını, kullanılan malzemeleri ve süslemesini tamamen kendi isteğinize göre şekillendirebilirsiniz.

Tüm bu adımları uyguladığınızda, sonuçta yumuşacık katmanlara yayılan kaymak lezzetinin ağızda eridiği bir tatlı elde edeceksiniz. Konuklarınızın da çok beğeneceğinden ve sizden tarifini isteyeceklerinden emin olabilirsiniz. Şimdiden afiyet olsun!