Turta (İngilizce’de “pie” veya “tart” olarak bilinir), genellikle meyve, krem veya çikolata gibi bir iç dolgu ve hamur tabanından oluşan bir tatlı türüdür. Erikli turta ise, kıvamlı bir hamur ile içerisindeki eriklerin ferahlatıcı mayhoşluğunu buluşturan, çoğu zaman hafif karamelize edilmiş meyvelerin aromasıyla öne çıkan bir lezzettir.
- Tat ve doku uyumu: Erik, ekşi ve tatlı arasında mükemmel bir denge sağladığı için hamur işlerinde sıkça kullanılır. Şekerle buluştuğunda hafif karamelize olur ve sosumsu bir dokuya kavuşur.
- Mevsimsellik: Yaz sonu ve sonbahar başında tam olgun erikleri yakalamak kolaydır. Mevsiminde bolca bulunan eriği taze kullanmak, tatlıya ekstra bir lezzet katar.
- Farklı sunum imkânları: Tek dilim halinde veya bireysel küçük turtalar şeklinde sunulabilir. Üst kısmını açık ya da kafes şeklinde kapalı tasarlayabilirsiniz.
- Pratiklik: Erikli turta yapmak için çok uzun mutfak tecrübesi gerekmez. Temel hamur işlerine hâkim olmak çoğu zaman yeterlidir. Tarif adımlarını sırasıyla izleyerek evinizde kolayca hazırlayabilirsiniz.
Erikli turtanın sıcacık kokusu ve hafif mayhoş tadı, çay saatlerinin veya özel günlerin gözdesi olmaya adaydır. Aynı zamanda dondurma ile servis edildiğinde yazın kavurucu sıcağında ferah bir tatlı alternatifi sunar. Şimdi, bu lezzet şölenini nasıl hazırlayacağımıza geçelim.
Yazı İçeriği
Malzeme Seçimi ve Tüyolar
İyi bir erikli turta yapmanın sırrı, doğru malzemeleri seçmekten geçer. İşte ihtiyacınız olan temel malzemeler ve dikkat etmeniz gereken noktalar:
- Un (tercihen çok amaçlı un)
- Hamurun temel bileşenidir. Çok amaçlı un, turta hamuruna yeterli esnekliği ve kıvamı sağlar.
- Unun taze ve elenmiş olması, daha pürüzsüz bir hamur elde etmenize yardımcı olacaktır.
- Tereyağı (soğuk kullanılması önemli)
- Turta hamurunun ağızda dağılmasını sağlayan en önemli malzemelerden biridir.
- Hamuru yoğururken tereyağının erimemesi için soğuk kullanmak gerekir. Bu da hamura daha kıyır bir doku katar.
- Tercihen yüksek kaliteli, tuzsuz tereyağı kullanarak hamurda saf bir lezzet yakalayabilirsiniz.
- Şeker
- Eriklerin ekşi tadını tatlı bir dengeye çekmek için hamurda ya da erik sosunda kullanılır.
- İnce taneli toz şeker veya esmer şeker kullanılabilir. Esmer şeker, karamelsi tat sağlaması açısından daha da lezzetli bir sonuç verebilir.
- Yumurta
- Hamuru bir arada tutmaya ve lezzetine katkıda bulunmaya yarar.
- Yumurta kullanımı hamurun elastikiyetini artırır. Eğer tarif yumurta içeriyorsa, mutlaka oda sıcaklığında olmasına dikkat edin.
- Erik (tercihen tatlı-ekşi karışık)
- Ana malzeme olarak, mevsiminde taze erik kullanılması çok önemlidir.
- Mürdüm eriği veya papaz eriği gibi çeşitler, turta içinde çok yakışan türlerdendir.
- Erikleri seçerken hafif yumuşamış ama çok ezilmemiş olmasına özen gösterin.
- Baharatlar (isteğe bağlı)
- Tarçın, muskat veya vanilya gibi baharatlar, eriğin doğal tatlı-ekşi yapısıyla uyumlu aromalar katabilir.
- Özellikle tarçın, hamura ve meyve sosuna nostaljik bir sıcaklık verir.
- Nişasta veya Un (dolgu için)
- Eriklerin sulanmasını dengelemek ve turta içinde çok fazla dağılmasını önlemek için kullanılır.
- Eriklerin saldığı suyu hamura akmasını engeller ve iç dolguyu daha kıvamlı hale getirir.
- Limon Suyu
- Eriklerin rengini korur ve ekşi tatlarını bir kat daha ön plana çıkarır.
- Ayrıca nişasta ile beraber koyulaşan dolgunun lezzet dengesini mükemmelleştirir.
Malzemelerinizi hazır ettiğinizde, turta hamurunu hazırlamaya geçebilirsiniz. Unutmayın, soğuk tereyağı ve mümkün olduğunca el değmeden hamuru hazırlamak (örneğin mutfak robotu yardımıyla) mükemmel dokuya sahip bir turta tabanının en önemli adımlarıdır.
Erikli Turta Hamuru Nasıl Hazırlanır?
Lezzetli bir erikli turta yapmak için hamurun iyi hazırlanması gerekir. Hamurun sert ya da çok yumuşak olmaması, meyve suyunu sızdırmaması ve pişerken dağılmaması önemlidir. Aşağıdaki hamur tarifi, basit ve çoğu malzeme açısından kolay bulunabilir seçenekler sunar.
Gerekli Malzemeler (Hamur İçin)
- 2,5 su bardağı un
- 200 gram soğuk tereyağı (küp küp doğranmış)
- Yarım çay bardağı toz şeker (isteğe göre artırılabilir)
- 1 adet orta boy yumurta (oda sıcaklığında)
- Bir tutam tuz
- 2-3 yemek kaşığı buzlu su (gerektiğinde kıvam ayarlamak için)
Hazırlık Aşamaları
- Kuru malzemeleri birleştirme: Geniş bir kap içinde un, tuz ve şekeri karıştırın. İsterseniz bu noktada biraz tarçın veya vanilya ekleyebilirsiniz.
- Tereyağı ekleme: Soğuk küp tereyağını unlu karışıma ekleyin. Parmak uçlarınızla veya mutfak robotu yardımıyla tereyağını una yedirin. Harç, ekmek kırıntısı gibi bir dokuya geldiğinde durun.
- Yumurta ve su ilavesi: Ayrı bir kapta yumurtayı çırpın ve un karışımına ekleyin. Gerektikçe 2-3 yemek kaşığı buzlu su ilave ederek hamuru toparlamaya başlayın.
- Hamuru şekillendirme: Hamur bütünleşmeye başladığında çok fazla yoğurmadan top haline getirin. Ardından streç filme sararak buzdolabında en az 30 dakika dinlendirin. Bu aşama, tereyağının hamur içinde donmasına ve glutenin gevşemesine yardımcı olur.
- Hamuru açma: Dinlenmiş hamuru ikiye ayırın. Bir parçasını turta tabanına göre, hafif unlanmış zeminde açın. Diğer parçayı da üst kaplama için saklayabilir veya eğer açık yüzeyli bir turta yapmak istiyorsanız küçük şeritler halinde keserek kafes şekli verebilirsiniz.
Hamurunuz hazır olduğunda, sıra erik dolgusu hazırlamaya geliyor. Bu aşamada eriklerin çekirdeklerini çıkarmak ve hafifçe tatlandırmak gerekir. Tarifi zenginleştirmek için baharatlar ekleyebilir, dilerseniz biraz badem tozu ya da fındık kırığı kullanarak dolguyu çeşitlendirebilirsiniz.
Erik Dolgusu Nasıl Hazırlanır?
Turta dolgusu, yeme deneyiminin kalbidir. Bu aşamada dikkatli olmanız, eriğin doğal tatlarını ön plana çıkarırken aynı zamanda meyvelerin fazla sularını da kontrol altında tutmanız gerekir.
Gerekli Malzemeler (Dolgusu İçin)
- 7-8 adet orta boy erik (kırmızı ya da mürdüm eriği tercih edilebilir)
- 3-4 yemek kaşığı toz şeker veya esmer şeker (eriğin ekşiliğine göre miktarı değiştirebilirsiniz)
- 1 yemek kaşığı nişasta (mısır veya buğday nişastası)
- Yarım çay kaşığı tarçın (isteğe bağlı)
- 1 yemek kaşığı limon suyu (eriğin rengini koruması ve tat dengesini ayarlaması için)
- Bir tutam tuz
Hazırlık Aşamaları
- Erikleri hazırlama: Erikleri iyice yıkayın ve ortadan ikiye keserek çekirdeklerini çıkarın. Çok büyük erikler kullanıyorsanız, dilimleri küçültebilirsiniz.
- Şeker ve baharat karışımı: Ayrı bir kap içinde şeker, nişasta, tarçın ve bir tutam tuzu karıştırın.
- Erikleri harmanlama: Kesilmiş erikleri bu karışıma ekleyin. Limon suyunu da ekleyerek erik dilimlerinin eşit şekilde kaplanmasını sağlayın. Bu işlem, meyvelerin fazla sulanmasını önler ve turta piştiğinde kıvamlı bir sos oluşmasına yardımcı olur.
- Dinlendirme: Erikleri 5-10 dakika bu şekerli baharat karışımıyla bekletin. Böylece şeker, meyvelerin suyunu hafifçe çekecek ve eriklerin doğal tadı ortaya çıkacaktır.
Şimdi, hamurun tabanını hazırladıktan sonra üzerine erik dolgusu yerleştirerek fırında pişirme aşamasına geçebilirsiniz. Tüm bu ön hazırlıklar, turta pişerken istenmeyen hamurda yumuşama veya eriklerin hamurdan sızması gibi sorunların önüne geçer.
Turtanın Birleştirilmesi ve Pişirme
Artık tüm parçalar hazır olduğuna göre, erikli turtayı fırına göndermenin zamanı geldi. Bu aşamada dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, fırın ısısını doğru ayarlamak ve pişirme süresini iyi takip etmektir. Çünkü meyveli turta tariflerinde hamurun iç kısmının çiğ kalmaması, aynı zamanda da meyvelerin çok fazla yanmaması gerekir.
Aşamalar
- Hamur tabanını yerleştirme:
- Dinlenmiş hamurun yarısını unlanmış tezgâhta açtıktan sonra, yağlanmış veya yağlı kâğıt serili tart kalıbına dikkatlice yerleştirin.
- Kenarların eşit olmasına ve hamurun tabanı tamamen kaplamasına özen gösterin.
- Gerekirse fazlalık hamurları bıçakla keserek düzeltin.
- Dolguyu ekleme:
- Önceden hazırladığınız erikli harcı, hamurun üzerine eşit şekilde yayarak dökün.
- Harcı çok bastırmamaya, meyveleri hafifçe düzeltmeye dikkat edin. Çünkü pişme esnasında erikler biraz dağılabilir ve formu koruması için en uygun yerleşim önemlidir.
- Üst hamuru hazırlama (isteğe bağlı):
- Kalan hamur parçalarını ince şeritler halinde keserek kafes şekli oluşturabilirsiniz.
- Veya hamurun tümünü açıp, eriklerin üzerini tamamen kaplayarak farklı bir turta görünümü elde edebilirsiniz.
- Kenarları parmak uçlarınızla veya bir çatal yardımıyla kıvırarak şık bir görsel sunum yakalayabilirsiniz.
- Üst hamura son dokunuşlar:
- Dilerseniz üst hamurun üzerine hafifçe süt veya çırpılmış yumurta sürerek altın sarısı bir renk yakalayabilirsiniz.
- Üzerine biraz toz şeker serpmek de pişince hoş bir çıtırlık kazandıracaktır.
- Fırına verme:
- Fırını önceden ısıtmak çok önemlidir. Genellikle 180 derece idealdir, ancak fırınınızın performansına göre 170-190 derece arasında ayarlamalar yapabilirsiniz.
- Turtayı fırına koyduktan sonra yaklaşık 35-45 dakika kadar pişirin. Hamurun üzeri altın rengi almaya başladığında ve erikler kendi suyunu bırakıp kıvam aldığında turtanız hazır demektir.
- Fırından almadan önce kürdan testi yapabilirsiniz. Kürdanı hamurdan çıkardığınızda temizse, pişmiş demektir.
- Dinlendirme:
- Turta piştikten sonra acele etmeden ılımaya bırakın. Sıcak sıcak kesmeye çalışırsanız erikler dağılabilir ve hamur yeterince toparlanamayabilir.
- En az 15-20 dakika dinlenmeye bırakırsanız, meyvelerin şekeri ve nişastası hafifçe koyulaşacak, dilimler daha düzenli çıkacaktır.
Servis ve Sunum Önerileri
Pişmiş bir erikli turta, tek başına bile şahane bir ikramdır; ancak farklı dokunuşlarla servisi daha da etkileyici hâle getirebilirsiniz. İşte size birkaç öneri:
- Dondurma Eşliğinde
- Özellikle vanilyalı veya kaymaklı dondurma, sıcak turta diliminin üzerinde eriyerek hoş bir uyum yakalar. Yaz aylarında serinletici, lezzeti yoğun bir ikili ortaya çıkar.
- Çırpılmış Krema veya Mascarpone
- Tatlıya hafif bir dokunuş katmak isterseniz, çırpılmış kremanın mayhoş eriğe çok yakıştığını göreceksiniz.
- Daha yoğun bir lezzet arıyorsanız, mascarpone peyniri veya labne ile hazırlayacağınız krema da oldukça uyumludur.
- Taze Meyvelerle Süsleme
- Eriklerin rengini ön plana çıkararak üzerini dilimlenmiş taze erik, frambuaz veya çilek gibi diğer meyvelerle süsleyebilirsiniz.
- Bu, özellikle davet sofralarında görsel açıdan çekici bir sunum yaratır.
- Pudra Şekeri veya Sıcak Sos
- Servis etmeden hemen önce pudra şekeri serpmek, turtaya hafif bir tatlı dokunuş kazandırırken aynı zamanda daha şık bir görüntü elde etmenizi sağlar.
- Karamel veya çikolata sos gibi sosları da tabakta turta diliminin yanına ekleyebilirsiniz.
- Sunum Tabakları ve Detaylar
- Geleneksel bir tarz yaratmak için ahşap sunum tabaklarını veya mermer görünümlü sunum servislerini tercih edebilirsiniz.
- Hasır bir servis örtüsü veya pastel tonlarda masa süslemeleri, turta diliminin rengini daha da öne çıkarır.
Servis detayları tamamen zevkinize kalmış olmakla birlikte, erikli turta gibi mükemmel bir lezzet söz konusu olduğunda sade bir sunum da yeterince etkileyici olacaktır. Önemli olan, turtanın tazeliğini ve meyvelerin canlılığını koruyabilmektir.
Püf Noktaları ve Alternatifler
Erikli turta yaparken, her zaman aynı adımları izleyerek mükemmel sonuç almayı garantilemek mümkün olmayabilir. Farklı fırınlar, kullanılan unun markası, tereyağının kalitesi veya eriklerin olgunluk derecesi gibi etkenler sonucu değiştirebilir. Bu nedenle birkaç püf noktası ve alternatif yöntemden bahsetmek faydalı olacaktır.
- Hamurun Isı Kontrolü
- Tereyağının erimemesi ve hamurun kıvamının bozulmaması için mümkün olduğunca serin bir ortamda çalışmak faydalıdır.
- Yaz aylarında hamur çok çabuk ısınırsa, yoğurma arasında hamuru tekrar buzdolabına alıp dinlendirebilirsiniz.
- Erik Çeşitleri
- Mürdüm eriği, kırmızı erik, papaz eriği veya tatlı türde olan Japon eriği gibi birçok çeşit kullanılabilir.
- Daha ekşi bir tat istiyorsanız, henüz tam olgunlaşmamış erikleri tercih edebilirsiniz. Eğer daha tatlı bir turta istiyorsanız, şeker miktarını bir miktar artırabilirsiniz.
- Baharat ve Aromalar
- Tarçın en sık kullanılan baharat olsa da, zencefil, muskat, karanfil gibi alternatiflerle de farklı tatlar yakalanabilir.
- Vanilya özütü veya limon kabuğu rendesi de turta hamuruna hoş bir aroma kazandırır.
- Badem Tozu veya Fındık
- Erik dolgusuna geçmeden önce turta tabanına ince bir tabaka badem tozu veya fındık serperseniz, fazla meyve suyunu emer ve hamurun ıslanmasını önler. Aynı zamanda ekstra lezzet katar.
- Farklı Hamur Tarifleri
- Klasik turta hamuruna ek olarak, kek hamuru veya crumble (kırıntı hamuru) gibi farklı dokular da deneyebilirsiniz.
- Crumble üst, erik turta üzerinde çıtır çıtır bir katman oluşturarak tarte benzeri bir sonuç çıkarır.
- Saklama ve Tazelik
- Turta oda sıcaklığında iki gün kadar dayanabilir. Daha uzun süre muhafaza etmek isterseniz buzdolabına koyabilirsiniz, ancak bu hamurun çıtırlığını bir miktar azaltacaktır.
- Dondurucuda saklamak da bir seçenek olabilir; ancak çözündükten sonra meyvelerin dokusunda hafif bir değişim olabilir.
- Glutensiz veya Vegan Alternatifler
- Glutensiz un karışımları kullanarak benzer bir hamur dokusu elde edebilirsiniz.
- Vegan yapmak isterseniz tereyağı yerine bitkisel margarin veya Hindistan cevizi yağı, yumurta yerine keten tohumu jeli tercih edebilirsiniz.
Yaz Sofralarınıza Erikli Turta ile Renk Katın
Erikli turta, hem pratikliği hem de lezzetiyle öne çıkan bir tatlıdır. Mayhoş eriklerin şeker ve baharatla buluştuğu bu turta, yaz akşamlarında ailenizle veya dostlarınızla paylaşabileceğiniz keyifli bir atıştırmalıktır. Evinizde kolaylıkla hazırlayabileceğiniz bu tarifi, çay saatinde, kahve yanına veya özel davet sofralarında sunarak misafirlerinizi şaşırtabilirsiniz.
Tarifte bahsettiğimiz püf noktalarını dikkatlice uygulayarak, hamurun kıvamını ideal seviyede tutabilir, eriklerin doğal lezzetini koruyabilir ve sonuçta ağızda dağılan bir turta elde edebilirsiniz. Özellikle mevsiminde toplanan taptaze eriklerle yapılan turta, unutulmaz bir yaz lezzeti hâline gelir. Kalan turta dilimlerini ertesi gün kahvaltıda reçel gibi tüketmek bile mümkün.
Son olarak, tarif üzerinde kendinize özgü dokunuşlar yapmayı da ihmal etmeyin. Bazen en benzersiz tarifler, ufak değişikliklerle ortaya çıkar. Örneğin, içine biraz toz badem eklemek, vanilya çubuğu kullanmak ya da farklı meyvelerle denemek… Unutmayın, mutfak yaratıcılığın sınır tanımadığı bir alandır. Her denemenizde öğrendiğiniz yeni bir detay, sizi daha iyi bir ev aşçısı yapacaktır.
Şimdiden ellerinize sağlık ve afiyet olsun! Mayhoş-tatlı bu eşsiz lezzetin tadına varırken, sevdiklerinizle paylaşmayı da unutmayın. Erikli turta kokusu ve lezzetiyle evinizin havasını değiştirecek, yazın rengini mutfağınıza taşıyacaktır.
Afiyet olsun!
